แตงโมปลาแห้ง เมนูคลายร้อนจากอดีต กับความแตกต่างที่ลงตัวอย่างน่าเหลือเชื่อ
บทความ: LuxuoTH ภาพ: Shutterstock
แตงโม ผลไม้เนื้อหวานฉ่ำ ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายและเพิ่มความสดชื่นได้ดี ในช่วงที่อากาศร้อนอบอ้าว แสงแดดก็พร้อมแผดเผาทุกสิ่งที่อยู่ใต้รัศมีให้มอดไหม้ แค่ได้ลิ้มรสแตงโมสด ๆ สักชิ้นหรือดื่มแตงโมปั่นสักแก้วก็คล้ายได้ขึ้นสวรรค์ ผู้คนในยุคสมัยก่อนเองก็นิยมดับร้อนด้วยแตงโมเช่นกัน ต่างตรงที่ในสมัยนั้นรังสรรค์ออกมาเป็นเมนู แตงโมปลาแห้ง ที่หลายคนได้ยินแล้วสงสัยว่า ปลาแห้งกับแตงโมมาบรรจบกันได้อย่างไร แล้วเข้ากันได้จริงหรือ
แตงโมปลาแห้ง หรือปลาแห้งแตงโม เดิมเรียกว่า ‘ผัดปลาแห้งแตงอุลิต’ นิยมรับประทานเป็นอาหารว่างยามบ่ายในช่วงหน้าร้อน บ้างก็รับประทานกับข้าวสวยแบบอาหารหลัก เป็นเมนูโบราณที่สันนิษฐานว่ามีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ทั้งยังมีบันทึกว่าเป็นหนึ่งในอาหารจัดเลี้ยงในงานสมโภชพระแก้วมรกต และฉลองวัดพระศรีรัตนศาสดารามเมื่อสมัยรัชกาลที่ 1 เรียกได้ว่า เก่าแก่ หรูหรา ระดับชาววัง
แตงโมปลาแห้งนั้นมีหลากหลายที่มา บ้างก็ว่า อาจดัดแปลงมาจากเมนู Prosciutto and Melon (แตงโมกับหมูเค็ม) ของชาวยุโรปที่เดินเรือมาติดต่อค้าขายตั้งแต่สมัยอยุธยา แต่เพราะหมูหายากและราคาแพง คนไทยจึงหันมาใช้ปลาแห้งที่มีติดครัวแทน แต่หากเราลองเปรียบเทียบกัน สองเมนูนี้ก็ดูไม่ค่อยคล้ายคลึงกันนัก
อีกหนึ่งความเป็นไปได้ คือ ปลาแห้งในเมนูนี้ เรียกว่า ‘กะเจีย’ หรือปลาแห้งคลุกน้ำตาลและหอมเจียว เป็นเครื่องเคียงไว้รับประทานกับข้าวแช่ในช่วงสงกรานต์หรือหน้าร้อน เชื่อว่า เมื่อกะเจียเหลือจากสำรับข้าวแช่จึงนำมาโรยหน้าแตงโมรับประทาน ถือเป็นการลดขยะอาหาร แต่เมื่อความหวานฉ่ำของแตงโมมาเจอกับความกรุบกรอบของปลาแห้ง กลับได้รสชาติที่ลงตัวอย่างประหลาด
วิธีรับประทานแตงโมเพื่อดับร้อนของคนโบราณนั้นดูละเมียดละไมกว่าในยุคนี้มาก แต่อาจด้วยกรรมวิธีที่ต้องอาศัยความที่พิถีพิถันและเวลา ทำให้แม้ตอนนี้แตงโมปลาแห้งจะเป็นที่รู้จักมากขึ้น ก็ยังหารับประทานได้ค่อนข้างยาก แต่ใครจะรู้ หากได้ลิ้มลอง ความลงตัวที่คาดไม่ถึงก็อาจทำให้เมนูนี้กลายเป็นหนึ่งในเมนูคลายร้อนสุดโปรดของคุณได้ไม่ยาก
บทความที่เกี่ยวข้อง: 5 Things to do in Bangkok during Songkran Holidays
