ศิลปินชาวมาเลเซีย ชกยูจ้าน ผู้สร้างผลงานที่ผูกโยงความทรงจำในอดีตสู่ห้วงเวลาแห่งปัจจุบันและอนาคต
บทความ: จูเลีย โรซาน
ชกยูจ้าน ศิลปินหนุ่มจากกัวลาลัมเปอร์จัดได้ว่าเป็นหนึ่งในดาวรุ่งของวงการศิลปะร่วมสมัย นับตั้งแต่ที่เขาได้รับรางวัล UOB Painting of the Year ประจำประเทศมาเลเซียในปี 2017 จ้านเกิดที่เมืองตาเวา รัฐซาบาห์ ประเทศมาเลเซีย และเติบโตมากับคุณตาและคุณยายในบรรยากาศแห่งป่าไม้ ธรรมชาติเขียวขจีและทิวทัศน์ที่สวยงาม สถานที่แห่งนั้นถือได้ว่าเป็นที่พักใจของเขาและเป็นที่แห่งความสุขอันเปี่ยมล้นซึ่งเปรียบได้ว่าเป็นสวนสวรรค์ที่สาบสูญไปแล้วสำหรับเขา
คุณเกิดที่รัฐซาบาห์ทางฝั่งตะวันออกของประเทศมาเลเซีย ซาบาห์และป่าไม้อันเขียวชอุ่มของรัฐนี้ส่งผลต่องานศิลปะของคุณอย่างไรบ้าง
รัฐซาบาห์บนเกาะบอร์เนียวเป็นสถานที่อันสวยงามที่ถูกห้อมล้อมด้วยป่าไม้และท้องทะเล ผมต่างจากเด็กอื่นๆ ตรงที่ผมโชคดีได้โตมากับคุณตาและคุณยายซึ่งอาศัยอยู่ในสวนสวรรค์ (ป่า) ที่ซึ่งมีแม่น้ำใสสะอาด มองเห็นตัวปลาเวียนว่ายอยู่ในน้ำได้ ทั้งเป็ดและห่านขับกล่อมบทเพลงให้ปลาฟัง มีไก่และหมาวิ่งหยอกล้อกัน ส่วนแมวนั้นก็นอนได้นอนดีทั้งวัน ทั้งหมดนี้คือความสุขในวัยเด็กของผมและเป็นห้วงเวลาแห่งความเบิกบาน ผมคิดว่าคุณแม่ของผมนั้นตัดสินใจถูกต้องแล้วที่ให้ผมมีชีวิตวันเด็กแบบนั้น
อยากให้คุณเล่าเรื่องสวนสวรรค์ที่ปรากฏอยู่ในงานศิลปะชิ้นต่างๆ ของคุณเพิ่มเติมค่ะ
ป่า (สวนสวรรค์) มีความหมายกับผมมาก ผมจำได้ว่าตอนที่ผมมากัวลาลัมเปอร์ครั้งแรกนั้นผมหลงทางในเมืองใหญ่ได้ง่ายมาก แต่ผมไม่เคยหลงทางในสวนสวรรค์เลย ทั้งแมกไม้และสายน้ำต่างนำผมไปยังทางที่ถูกต้อง สวนสวรรค์นั้นเป็นทั้งพื้นที่ และในขณะเดียวกันสวนสวรรค์ก็เป็นผู้พิทักษ์ด้วย นี่ผมก็อยากใช้เวลาสักปีหนึ่งในสวนสวรรค์เวลานี้เลย เพราะผมมีความทรงจำดีๆ เกี่ยวกับคุณตาและคุณยายเสมอ พวกท่านสอนให้ผมเก็บไข่เป็นและรู้จักเลือกเก็บผลไม้ในสวนด้วย
หลังจากที่คุณตาและคุณยายผมจากไปในปี 2006 สวนสวรรค์ที่ผมรักนั้นก็ค่อยๆ จางหายไปด้วย ทุกอย่างกลายเป็นเหมือนความฝันอันแสนหวาน ชีวิตและสถานที่ทั้งหมดนั้นได้หายไปแล้ว หลังจากนั้นไม่กี่ปีพ่อแม่ผมก็หย่าร้างกันอีก ความสัมพันธ์ระหว่างผมและครอบครัวเริ่มเปลี่ยนแปลง และทุกอย่างเริ่มดูแปลกๆ สวนสวรรค์ไม่ได้เป็นเพียงสถานที่ เพราะในเวลาเดียวกันนั้นสวนสวรรค์ก็เป็นทุกอย่างสำหรับผมด้วยเช่นกัน
“ความทรงจำ” เป็นคอนเซปท์สำคัญในงานศิลปะของคุณ แล้วความทรงจำมีอิทธิพลต่อภาพอนาคตของคุณอย่างไรบ้าง
นิทรรศการเดี่ยวครั้งล่าสุดของผมชื่อ Retrospect of Paradiso 2018 ที่ Art Porters Gallery เป็นการรวบรวมความทรงจำวัยเด็กต่างๆ ของผม ผมใช้นิทรรศการนั้นเพื่อรำลึกถึงสายใยแห่งครอบครัวของผมและสภาพแวดล้อมที่ผมเคยใช้ชีวิต มันคือการเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับสายสัมพันธ์ที่ผมมีกับสวนสวรรค์ และความสัมพันธ์กับครอบครัวของผมเอง
เมื่อไม่นานมานี้ผมสร้างผลงานชุดใหม่ในชื่อ De UPSITE DOWN ซึ่งเป็นการพิจารณาโลกที่ไม่สมดุลและความทรงจำส่วนตัว โลกที่เราอาศัยอยู่นี้ไม่จีรัง ไม่มีอะไรอยู่ถาวร ทุกสิ่งเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและภาพที่เราเคยเห็นกลับกลายเป็นภาพที่เราไม่คุ้นเคย แล้วเราจะเชื่อความทรงจำของเราได้หรือไม่ ผลงานชุดนี้จะตอกย้ำถึงความเชื่อมโยงระหว่างความทรงจำและสิ่งที่เราไม่คุ้นเคยโดยใช้ทิวทัศน์ในธรรมชาติเป็นตัวเปรียบเปรยครับ
ผลงานเหล่านี้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความทรงจำของตัวผมเองและประสบการณ์แห่งการเติบโตขึ้นในรัฐซาบาห์ และผมก็หวังว่าผู้ชมจะสามารถสัมผัสได้ในแบบของตนเอง ความทรงจำเป็นศูนย์กลางของงานศิลปะของผมเสมอ ทั้งหมดคือเรื่องราวที่เกิดขึ้นในห้วงแห่งการเดินทางของเรา ผมเชื่อว่าทุกคนต่างก็มีความทรงจำที่ไม่เหมือนใครอยู่ในใจเหมือนกันครับ
คุณเริ่มพัฒนาเทคนิคในการแกะเนื้อผ้าใบเพื่อให้ปรากฏสีข้างใต้ตั้งแต่เมื่อใด แล้วคุณไปได้แรงบันดาลใจนี้มาจากที่ใด
ผมเริ่มค้นพบเทคนิคนี้ช่วงต้นปี 2017 ครับ ตอนนั้นผมเป็นติวเตอร์ช่างเทคนิคประจำสตูดิโอของ Dasein Academy of Art แห่งกัวลาลัมเปอร์ หน้าที่ของผมคือการสอนให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับงานพิมพ์ภาพและงานประติมากรรม ตัวผมเองนั้นสนใจที่จะทดลองใช้สื่อและวัสดุชนิดต่างๆ กับผืนผ้าใบมาโดยตลอด แรงบันดาลใจนั้นมาจากงานพิมพ์แกะไม้ เวลานั้นผมคิดอยากรู้ว่าเราจะมีทางแกะเนื้อผ้าใบได้หรือไม่ แล้ววันหนึ่งผมก็พบว่าเราสามารถแกะเนื้อสีรองพื้นได้ และผลที่ได้ก็เกือบจะเหมือนกับการแกะบนเสื่อน้ำมันและไม้อัด เทคนิคนี้ทำให้ผมสามารถผสมสีกับสีรองพื้นได้ แล้วผมยังสร้างชิ้นงานขนาดใดก็ตามได้ดั่งใจอีกด้วย
คุณเห็นแวดวงศิลปะในมุมที่เป็นสากลมากขึ้นหรือไม่เพราะทุกวันนี้คุณร่วมงานอย่างใกล้ชิดกับ Art Porters Gallery และทีมงาน
ใช่แล้วครับ ผมมีโอกาสจัดแสดงผลงานของผมในระดับนานาชาติ ผมมีนิทรรศการเดี่ยวครั้งแรกก็ที่ Art Porters Gallery ประเทศสิงคโปร์ แล้วยังมีนิทรรศการกลุ่มอีกหลายครั้งภายในบูธของแกลเลอรี่ที่จาการ์ต้า ประเทศอินโดนีเซีย และที่กัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย คนที่สะสมงานของผมไม่ได้มาจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เท่านั้น แต่มาจากทั่วโลกด้วย นอกจากนิทรรศการแล้วผมยังมีโอกาสร่วมงานกับผู้ค้างานศิลป์อื่นผ่านทาง Art Porters Gallery ผมจึงรู้สึกยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของ Art Porters Gallery ครับ
บทความที่เกี่ยวข้อง: Leica M10-R Joins the Family as a High-Resolution Variant
The Malaysian artist believes that one’s memories of the past can have a very tangible effect on the future.
Words: Julia Roxan
As winner of the prestigious 2017 UOB Painting of the Year in Malaysia, young Kuala Lumpur based artist Chok Yue Zan is a renowned emerging force in the contemporary art world. Born in Tawau, Sabah, Zan grew up with his grandparents, in a forested environment surrounded by lush greenery and breathtaking sceneries. It was his sanctuary, a space of unbridled happiness which he considers his lost paradise.
You were born in Sabah, East Malaysia. How influential has Sabah and its lush forests been in your art?
Sabah, Borneo is a beautiful place surrounded with lush forest and ocean. Unlike other kids, I am very lucky to grow up with my grandparents who were living in a beautiful paradise (forest). There are clean rivers where I can see all the fish dancing in the water, duck and geese singing for the fish, chicken and dogs chasing each other, cats sleeping all the time. This is all about my childhood happiness and joyful moments. I think my mum made the right decision for my childhood.
Tell us more about this paradise which is so vividly present in your art?
Forest (paradise) means a lot to me. I remember the first time I was here in Kuala Lumpur, I easily get lost while in the big city. But I never get lost in the paradise. Trees and river always lead me to the correct direction. The paradise is a space; at the same time it is a guardian. I wish I could spend a long year in the paradise right now. Always good memories of living with my grandparents. They taught me how to collect eggs in the right way and fruit picking in the garden.
Following the passing of my grandparents in 2006, the paradise that I hold dear to my heart started to disappear. Everything turned into a sweet dream. All the life and space are gone. After a few years, my parents divorced. The relationship between me and my family is changing, and everything becomes strange. Paradise is not only a space, at the same time, it is everything for me.
The concept of “memory” is central to your art. How does it influence your vision of the future?
My last solo exhibition Retrospect of Paradiso 2018 at Art Porters Gallery is a recollection of my childhood memory. In this exhibition, I pay homage to my family ties and the environment I lived in. It is a narrative about the connection between me and the paradise, and relationship with family.
Recently I’ve been working on a new series called De UPSITE DOWN. This is a series that contemplates the imbalanced world and personal memories. The world we live in is transient. Nothing is permanent. Things change rapidly in a short time and the sceneries we used to know become unfamiliar. Can we trust our memories? With this series, I want to emphasise the connection between memories and unfamiliarity, using natural landscapes as an analogy.
These works are based on my personal memories and experience growing up in Sabah, and hope my audience can relate to them in their own tangible ways. Memory always is at the center of my art. It’s all about original stories happening in our journey. I believe everyone has a unique memory in their heart.
When did you start to adapt such technique of carving into layered canvases to bring out the colours beneath? And where did the inspiration came from?
I started discovering this technique in the early part of 2017, when I was a tutor and studio technician at Dasein Academy of Art, Kuala Lumpur. My job was to guide students in the subjects of printmaking and sculpture. I am always interested to explore different medium and materials that I can apply on the canvas. The inspiration came from woodcut print. At that time, I was wondering is there a possible way to carve on canvas? One day, I realised gesso can be carved and it is almost the same effect as carving on lino and plywood. This technique allows me to mix colour with gesso and it’s possible to create any size I want.
Has your vision of the art scene become more international since you are closely working nowadays with the Art Porters Gallery and team?
Yes, I have more opportunity to exhibit my works at international level. I enjoyed my first solo at Art Porters Gallery, Singapore, a few group exhibitions at the gallery’s booth in fairs in Jakarta, Indonesia, and Kuala Lumpur, Malaysia. My collectors are not only from Southeast Asia, but more international as well. Beyond exhibitions, there are opportunities to work with others art dealers through Art Porters Gallery. I am very pleased and thankful to become part of Art Porters Gallery.
See also: Leica M10-R Joins the Family as a High-Resolution Variant
